De kiel (deel 4)

Vandaag is de kiel helemaal van verf en andere rommel ontdaan. De slijptol heeft overuren gedraaid, maar je kunt nu duidelijk zien dat ie van gietijzer is gemaakt en dat het een echte beuker is!

Nu toch alles onder het stof zit en de slijptol voor het grijpen ligt slijpen we ook de slechte plekken uit de deksel, zodat deze van nieuw polyester voorzien kan worden. En slijpen we de slechte plek uit de boeg, dit ziet er direct wat serieuser uit, een echt door en door gat. Maar snel met Polyservice gaan praten hoe we dit het beste kunnen repareren!

Om het stoffige werk deze week af te kunnen ronden hebben we ook de waterlijn overgenomen op oude kranten. We kunnen dus van de week serieus met (band) schuurmachines aan de gang om de gehele onderkant glad te maken. 

Pak de kleurenwaaier er maar bij

Schilderen is de beste bescherming van uw boot, maar had het nadeel dat de
kleurkeuze soms wat beperkt was. Had en was, want dat is nu voorbij. In de
Amsterdamse vestiging van Poly-Service is een zeer geavanceerde kleurenmengmachine geïnstalleerd waarmee vrijwel al uw kleurwensen met tweecomponenten DD-lak gerealiseerd kunnen worden.

De nieuwe mengmachine bepaalt computergestuurd de benodigde hoeveelheden om de DD-lak in praktisch alle RAL-kleuren te mengen en zelfs de jachtlakkleuren van andere bekende merken te maken. In de huidige maatschappij neemt niemand meer genoegen met een beperkte keuze. Ook niet als het om kleur gaat. Want kleur is bijvoorbeeld een manier om uw persoonlijkheid uit te drukken of een bepaalde sfeer te creëren. Bij het schilderen van uw boot kunt u door het kleurgebruik accenten leggen en het aangezicht van uw schip beïnvloeden. Zo toont de romp van uw schip langer door het aanbrengen van opvallende biezen of zorgt u met een kwastje verf dat de opbouw van uw jacht lager oogt dan hij in werkelijkheid is.

Dus, pak de kleurenwaaier er maar bij, bepaal uw persoonlijke keuze en onze
nieuwe kleurenmengmachine mixt de gewenste kleur voor u in een handomdraai.

Bron: Polyservice bulletin 2008

De kiel (deel 3)

Na een verdiende winterport vacantie, en een anderehalve week droogtijd, helaas was het al deze tijd rond het vriespunt, verleggen we onze aandacht even naar de kiel. Deze hadden we natuurlijk al snel onder de boot vandaan, maar we hebben er verder nog niets aan gedaan. We rijden het karretje waar ie al die tijd al op staat naar een wat makkelijk berijkbare plaats en gaan 'm met een schrapper te lijf. Dit geeft voorlopig maar heel weinig resultaat. Hoe we ook schrappen, er komt geen metaal te voorschijn.

Dan maar eens met een staalborstel op een boormachine aan de gang. Ook dit levert te weinig resultaat. Er zit een enorme laag verf op de kiel die kei en bikkel hard is. Dan maar het grove werk en met een slijptol aan de gang. Dit zet zoden aan de dijk. Binnen 2 uur hebben we de ene kant kaal. Met behulp van de takel kunnen we hem makkelijk weer oplichten en op zijn andere kant op een bok laten zakken.

Het onderwaterschip is kaal!

Na nog een zaterdag middag schrappen, steken en schuren zijn alle oude lagen verf en antifauling van het onderwaterschip verwijderd. Na een schuurbeurt met korrel 120 wordt een en ander al heel mooi glad en kan het even een tijdje drogen. We hebben de komende twee weken wat andere zaken aan ons hoofd. Komt mooi uit. We zijn benieuwd of de donkere plekjes (vocht) die uit de gelcoat tevoorschijn komen dan droog zijn.

Voordat we het onderwaterschip in de Poly-Pox Pantsercoat kunnen moeten we onze aandacht even richten op het borgen van de waterlijn, hier hebben we al wat ideen voor, het schuren van het bovenwaterschip en het repareren van een buts in de boeg. Natuurlijk moet er ook nog een en ander gedaan worden aan de kiel en het roer. Tegen die tijd zal de temperatuur ook wel opgelopen zijn, zodat we de onderkant mooi af kunnen werken. Eerst dus 5 lagen Poly-Pox Pantsercoat, en dan het bovenwaterschip met DD lak. Het onderwaterschip kan dan samen me de koel en het roer in de antifauling.

Blauw, blauw, blauw

Wel eens gehoord van de 80/20 regel? Dat je 20 procent van de tijd besteed aan 80% van het resultaat, en 80% van de tijd aan 20% van het resultaat? Dat blijkt ook op te gaan voor polyester zeilboten. Heb vanavond van de laatste halve vierkante meter de helft af kunnen halen. Deels schuren met korel 60, deels steken en schrappen. Waarom gaat dit zo moeizaam? Omdat er een enorm plakaat plamuur onder zit. Ik kom dus weer veel vocht tegen en een aantal diepe plekken.

Wat heel erg opvalt, en dat deed het gisteren bij de punt ook al, dat er een helder blauwe laag tevoorschijn komt als je de schuurmachine er op zet. En in deze laag blijken de eerder genoemde kleine blaasjes niet meer voor te komen. Het was te laat om even een groter stuk bloot te leggen, maar het lijkt erop dat we met een schuurmachine en wat geduld dus heel wat kunnen bereiken. Even twee dagen rust, en dan zaterdag weer verder.

We gaan gewoon door!

Na een nacht doorhalen om zoveel mogelijk te lezen over osmose, zie je echt door de bomen het bos niet meer. Allereerst, wat is osmose nu eigenlijk:

"Osmose is een proces op basis van diffusie waarbij een vloeistof, waarin stoffen zijn opgelost, door een zogenaamd halfdoorlatend membraan (een semi-permeabele wand) stroomt, dat wel de vloeistof doorlaat maar niet de opgeloste stoffen." (Bron wikipedia)

Dit gebeurd dus overal in de natuur. Maar voor een polyester boot kun je ook de volgende uitleg lezen:

"Het natuurkundig verschijnsel dat we osmose noemen, komt op gang als drie factoren aanwezig zijn: water, een in water oplosbare stof en een zogeheten selectief filter. Dit laatste is bijvoorbeeld de gelcoat of een verfsysteem. Zolang een jacht in het water ligt, dringt dit langzaam maar zeker door in de gelcoat en de achterliggende lagen. Dit is een eigenschap van alle met glasvezelversterkte polyesterharsen.

Als watermoleculen in een holte terecht komen, blijven ze hangen, brengen hydrolyse op gang en lossen dan de daarin aanwezige stoffen op. De ontstane oplossing trekt door de osmotische werking meer water aan dan de holte kan bergen. Die holte moet dus groter worden. Een vloeistof is immers niet samendrukbaar. Daardoor ontstaat een blaasje.

De druk daarin loopt zo hoog op dat het blaasje dicht onder de gelcoat zal barsten en een scheurtje veroorzaakt. Dieper liggende blaasjes barsten ook, maar richten schade aan door delaminatie, uiteenscheuren van het laminaat.

Het verschijnsel osmose werd in 1886 voor het eerst goed gedefinieerd Door de Rotterdamse chemicus J.H.van't Hoff, die 1901 als eerste Nederlander de Nobelprijs voor natuurkunde en chemie ontving. "
(Bron: Boatassist)

"Er zijn gespecialiseerde bedrijven die de huid kunnen "schillen" en de boot van een nieuwe gelcoatlaag voorzien, maar als de osmose dieper zit biedt dit geen soelaas. Osmose is dus bij bezitters van polyester schepen gevreesd en berucht, maarr... we spreken wel over een cosmetisch probleem, want zoals ons forumlid Georges treffend zegt: "Er is nog nooit één boot gezonken door osmose"." (Bron: vaartips.nl)

Hoe onze centaur in 1973 ?? ooit is opgebouwd, dat weten we niet. Maar juist die laatste opmerking geeft ons weer hoop: "Er is nog nooit één boot gezonken door osmose". Osmose blijkt big business. Er is op het internet van alles te vinden over de bestrijding, alleen niets over de gevolgen. We hebben op dit moment geen idee hoe lang die plekjes al in onze boot zitten, ook niet of dit nog erger gaat worden. Ook brengt het "schillen" van de boot geen oplossing, want dan moet ie heel lang drogen, en kan de osmose binnen een jaar weer terug zijn.

Onze plan van aanpak wordt nu: De boot verder tot aan de gelcoat laag schoon schrappen. Het hele schip schuren. De ergste plekken uitslijpen en dicht maken. Schilderen met een goede primer. Het onderwaterschip in de anti fouling en de rest van de romp in de DD lak.

We hebben tot nu toe het onderwaterschip tot een laatste stuk van een halve vierkante meter kaal geschrapt, dus nog maar een klein stukje!

Osmose?

Nu de boot op zijn kop ligt kan het schrappen beginnen. Dit doet denken aan jaren geleden bij de zeeverkeners! Verbeeld ik het me nu of hoor ik Ad Overgaag op de achtergrond lachen als een Hyena?

Maar, met scherpe schrappers gaat het als een speer. Binnen 2 uur hebben we al een derde van de boot tot op de gelcoat schoongemaakt. Vanaf de achterkant zijn we tot halverwege de kielgaten gekomen. Af en toe schrikken we omdat er veel vocht tussen de lak laag en de toplaag zit. We vinden ook een paar plekjes die we nu maar echt osmose gaan noemen. Als een puist kun je er door heen steken en er komt een zurige vloeistof uit.

Maar lijkt het nu zo of zitten die plekjes overal? Nu het achterste gedeelte vrij van laklagen is zien we in de gelcoat overal donkergrijze bellen zitten. met de punt van een schrapper kunnen we er doorheen prikken, maar er komt dan water uit, geen zurige prut.

Vlak bij de kiel zien we een grotere plek (3 x 3 cm) die we eens open halen. Met de lak trekken we een heel klein beetje polyester mee, maar het polyester er onder is niet aangetast.

Deze eerste tegenslag nemen we mee naar huis. Wat nu gedaan. Moeten al die vlekjes eruit? Kunnen we hier gewoon overheen schilderen en pakken we alleen de echte slechte plekken beet? Is dit een kwestie van drogen?

Allemaal vragen. Maar eens kijken of het internet hier een goed antwoord op weet, of wellicht Foppe?

Kantelen

Nu het dek schoon is, kunnen we het schip kantelen zodat we de aandacht aan het onderwaterschip kunnen besteden. Maar hoe keer je een boot eigenlijk om?

In ons geval ging het heel erg makkelijk. We hebben het geheel in zo de takels gehangen, dat de boot al een kantel moment kreeg, daarna opzij geduwd. Zodra het geheel op de zijkant ruste doorgekanteld en weer laten zakken!

 

Poetsen en schuren (deel 2)

Een goede voorbereiding is het halve werk en als je dan ook nog de juiste spullen hebt, gaat het allemaal veel makkelijker. We beginnen deze ochtend met het schoonmaken van de bovenkand van de boot. Dat houdt in: het dek, de kuip en de deksel worden schoongemaakt. We maken met een waterkoker warm water en zetten het hele dek in de Jif. Dit gaat heel erg goed! Binnen een uur hebben we het hele dek gehad en het resultaat mag er wezen. Alle zwarte strepen zijn weg en de verwering op het lakwerk is verdwenen.

Aangemoedigd door dit success pakken we ook de deksel op deze manier aan en binnen 30 minuten is ie weer helemaal wit en eigenlijk best wel weer toonbaar. De deksel is van alle onderdelen in de allerslechtste staat. Hij is op twee plaatsen geknakt en gescheurd. Dit is door de vorige eigenaar gelapt met zwart tape, maar dat is door zon, weer en wind flink verdroogd. Het plan is nu om de het polyester om de scheur heen ruim weg te zagen en het dan met polyester matjes te repareren.

 

Na de deksel komt de binnenkant aan de beurt. Door het slijpen aan de kielbouten is dit een gore bende geworden. Maar, wat water, jif en schuurspons maken het geheel weer toonbaar. Als het water uiteindelijk weer opgedweild is ziet alles er weer toonbaar uit. Ook kunnen we nu goed zien waar de echte slechte plekken zitten en waar we dus moeten plamuren. Dit valt heel erg mee. Morgen de plekjes eruit slijpen en dan kan het geheel omgedraaid worden zodat we aan de onderkant kunnen beginnen.

We hebben een vermelding op de site van Foppe!

Na een week lang aan deze blog gewerkt te hebben, staan we nu vermeld op de site van Foppe (de centaur specialist):

"Wik & Pt zijn begonnen met de restauratie van hun Centaur met het nummer 392. Zodat ze in de zomer maanden weer lekker kunnen genieten. Om het de restauratie te volgen klik op de link hieronder "